ضد آب

قبل از توضیح در مورد IP67 و IP68 برای گوشی‌ های هوشمند و سایر دستگاه‌های الکترونیکی باید یک نکته مهم را بدانید و آن این است که زمانی که گفته می‌شود این دستگاه‌ها در برابر آب مقاومت دارند، به این معنا نیست که واقعاً ضد آب هستند. بسیاری از تولیدکنندگان گوشی، تبلت، دست‌بند هوشمند، ساعت هوشمند، دوربین دیجیتال و... از این کلمه استفاده کرده و به عنوان یکی از مزیت‌های محصول‌شان آن را قید می‌کنند. اما واقعاً در پس این کلمه‌ی «مقاوم» چه پنهان شده است و دقیقاً به چه معناست؟ آیا این به این معنا است که می‌توان از آن‌ها در زیر باران و یا دوش و یا حتی در استخر استفاده کرد؟ این اطلاعاتی که تولیدکنندگان این محصولات می‌ دهند خیلی فنی است و در واقع اکثر اوقات باعث ابهام برای مصرف‌کنندگان آن‌ها می‌شود.

برای مطلع گشتن از مقاومت و استحکام محصولی از این نوع در ابتدا باید روی محصول به ایندکس بین‌المللی محافظت آن یا کد IP آن توجه کنید. این کد با دو حرف IP و یک یا دو عدد بعد از آن مشخص می‌شود. برای دستگاه‌های الکترونیک ایندکسی که بیشتر متداول است IP67 و IP68 هستند.
 

این کدهای IP استانداردهایی هستند که توسط کمیسیون الکترونیک بین‌المللی برقرار شده‌اند و برای مشخص کردن درجه محافظتی که قطعه‌ ای در مقابل رخنه‌ی جامدات یا مایعات دارد می‌باشند.
 

اولین عدد بعد از کد IP درجه‌ی محافظت آن در قبال نفوذ جسمی خارجی و سخت چون گرد و غبار است. این ایندکس بین 0 تا 6 می‌باشد. دومین رقم بعد از IP که از 0 تا 8 است نشان‌دهنده‌‌ی درجه مقاومت آن در مقابل نفوذ رطوبت است. در نتیجه هر چه این عدد بزرگ‌تر باشد، مقاومت دستگاه بیشتر خواهد بود.
 

یک کد IP که بعد از آن به جای عدد یک X قرار دارد، به معنای این این است که آن محصول در قبال نفوذ جامدات و مایعات آزمایش نشده است. مثلاً دستگاهی با ایندکس IPX7 می‌تواند تا عمق یک متر و به مدت نیم ساعت غوطه‌ور بوده و مقاوم باشد اما مقاومت آن در قبال گرد و غبار آزمایش نشده است. و یا مثلاً برای یک پریز برق ایندکس IP22 یعنی که در تماس با انگشتان و ریزش آب به صورت عمودی نیز محافظت می‌شود یا خطری در بر نخواهد داشت.
 

جدول زیر، بیان‌گر کدهای IP متفاوت برای اجسام سخت یا جامدات و مفهوم آن‌ها است:

در زیر نیز جدول کدهای IP متفاوت برای اجسام مرطوب و یا مایعات و مفاهیم آن‌ها را مشاهده می‌کنید:

گوشی Galaxy S5 سامسونگ تائیدیه‌ی IP67 را دارد که این یعنی کاملاً از گرد و غبار محافظت شده و در مقابل آن مقاوم است و می‌تواند در آبی راکد تا حدأکثر نیم ساعت غوطه‌ور بماند.

باید بدانید که گذراندن تمام تست‌ها برای قید مدت زمان حدأکثر همه‌ی ایندکس‌ها اجباری نیست و بدین‌گونه یک گوشی هوشمند IP67 برای محافظت در مقابل گرد و غباری از 1 تا 5 و یا ایندکس محافظت در مقابل آب از 1 تا 6 آزمایش نشده و با توجه به این که Galaxy S5 شامل ایندکس‌های IPX5 یا IPX6 برای تحمل پاشیده شدن آب با شلنگ نمی‌شود بهتر است که از آن در زیر دوش استفاده نشود.
 

Xperia Z3 سونی تائیدیه‌ی IP65 و IP68 دارد یعنی در مقابل گرد و غبار و پاشیده شدن آب با فشار کم چون یک شیر آب و زمانی که همه‌ی پورت‌های آن به خوبی بسته‌اند محافظت می‌شود و یا مقاوم است. هم‌چنین Z3 می‌تواند در عمق 1.5 متر و به مدت 30 دقیقه در آب غوطه‌ور باشد.
 

اگر کسی به شما بگوید که ساعتی ضد آب است این گفته‌ی او دروغی بیش نیست زیرا هیچ ساعتی واقعاً ضد آب نیست و حتی سازندگان ساعت‌ ها اجازه ندارند این چنین چیزی را در مورد ساعت‌های خود بگویند. هر چند که یک ساعت می‌تواند تا اندازه‌ای در آب ماندن را تحمل کند اما این همیشه حدی دارد که به فشاری که می‌تواند متقبل شود پیش از اینکه از کار بی‌افتد بستگی دارد. سازمان بین‌المللی استاندارد‌سازی برای تعادل بخشیدن و مشخص کردن مقاومت ساعت‌ها در آب استانداری تعیین کرده که توسط بسیاری از سازندگان ساعت‌های سنتی استفاده می‌شود اما ساعت‌های هوشمند و دست‌بندهای فعالیت‌ ها به این استاندارها عمل نمی‌کنند.
 

معمولاً دستگاه‌های الکترونیکی این ایندکس‌های IP را به کار بسته و رعایت می‌کنند ولی برخی دستگاه‌ها چون Garmin ،Pebble یا Solar روی محصولات خود تست‌هایی مستقل برای تعیین فشاری که می‌توانند متحمل شوند انجام می‌دهند. تست‌های فشار با اتمسفر اندازه‌گیری می‌شوند و سپس به عمق تبدیل می‌گردند تا ایندکس قابل فهم‌تری ارائه کنند. فشار اتمسفر یا یک ATM معادل 10 متر عمق در آب راکد است.
 

متأسفانه روش تست جهانی و استفاده در شرایط واقعی بسته به هر دستگاه متفاوت است و مثلاً ساعت Pebble و دست‌بند Vivoactive شرکت Garmin هر دو  5 ATM مقاومت دارند. هر دوی این سازنده‌ها می‌گویند که می‌توان این محصولات را زیر دوش و یا به هنگام شنا در استخر استفاده کرد. در حالی که Fitbit توصیه می‌کند که به هنگام شنا از دست‌بندش استفاده نشود با وجود این که مقاومت این دست‌بند نیز 5 ATM است.
 

هم‌چنین باید بدانید که اگر چه 5 ATM به مقدار عمق مربوط می‌شود اما این اندازه فشار استاتیک است ولی فشار آب می‌تواند مثلاً به هنگام شنا که بازوان حرکت می‌کنند تغییر کند. ممکن است شما فقط در عمق 3 متری آب باشید اما فشاری که حرکت بازوان شما تولید می‌کند می‌تواند معادل 2 ATM باشد. ما به شما توصیه می‌کنیم که مثلاً ساعت هوشمند و یا دست‌ بند پیگیری فعالیت‌های خود را در زیر دوش و به هنگام شنا استفاده نکنید. سایت سازندگان آن‌ها را بازدید کنید تا اطلاعات لازم را به دست آورید.
 

در زیر جدول درجات مختلف مقاومت در قبال فشار را مشاهده می‌کنید:

از طرفی به چند نکته مهم دیگر باید اشاره کنیم. اکثر تست‌های مقاومت، در آب شیرین انجام می‌شوند و برای آب دریا ضمانت نمی‌شوند مگر این که سازنده‌ی محصولی آن قید کرده باشد.

دیگر این که دوش گرفتن با دستگاهی که تأییدیه‌ی IP دارد توصیه نمی‌شود. البته اگر فراموش کنید که مثلاً دست‌ بندتان را قبل از دوش گرفتن از مچ خود باز کنید الزاماً آسیب نخواهد دید اما به طور مدام قرار دادن آن در زیر آب می‌تواند بالأخره باعث زیان دیدن آن شود و چه بسا گارانتی آن خسارات وارده را پوشش ندهد.

نکته‌ی دیگر این‌که تست‌ها در دمایی بین 15 تا 35 درجه‌ی سانتی‌گراد انجام می‌شوند. دماهای بالاتر مانند دمای سونا یا حمام می‌تواند به دستگاه آسیب بزند. مثلاً Pebble بر اساس تست‌های انجام‌شده سازنده‌ی آن می‌تواند در دمای  10- تا 60 درجه سانتی‌گراد کار کند.
 

در نهایت چند نکته را نیز به خاطر داشته باشید؛ یکی که مسلم است این است که دست‌بند چرمی نمی‌تواند در آب قرار گیرد و دیگر این که قبل از فرو بردن دستگاه الکترونیکی در آب حتماً دقت کنید که تمام منافذ و یا پورت‌ های آن به خوبی با سرپوش‌های ضد آب آن‌ها بسته شده باشند. هم‌چنین از دست‌کاری دکمه‌های دستگاه در زیر آب بپرهیزید زیرا می‌تواند باعث نفوذ آب به داخل آن گردد، مگر این که سازنده‌ ی آن به روشنی قید کرده باشد که این کار آسیبی به آن محصول وارد نخواهد کرد.