تلسکوپ

دانشمندان دانشگاه Arizona در حال کمک به پروژه ی ساخت تلسکوپی فضایی هستند که رزولوشن آن هزارن برابر از تلسکوپ هابل بیشتر خواهد بود. در علم نجوم هر چه ابزار ها بزرگ تر باشند کارایی آن نیز بیشتر خواهد بود. 

نام این تلسکوپ Event Horizon Telescope یا به اختصار EHT عنوان شده است. پس از ساخت این تلسکوپ عظیم الجثه، نتایج و داده های بدست آمده از آن برای مطالعه ی بر روی ابَر سیاهچاله ی (supermassive black hole) موجود در مرکز کهکشان خودمان ، کهکشان راه شیری ، به کار خواهد رفت. یک تیم تحقیقاتی به رهبری Dan Marrone ، استادیار نجوم و علوم هوا و فضا از دانشگاه Arizona ، در این پروژه کمک بسیار وافری کرده است.

اگر این پروژه با موفقیت به اتمام برسد، انقلابی در حوزه ی نجوم و اختر فیزیک رخ می دهد؛ به عبارتی دیگر ابَر سیاهچاله ی موجود در مرکز کهکشان راه شیری ۲۶ هزار سال نوری با ما فاصله دارد. یعنی ۲۶ هزار سال طول می کشد تا نور با سرعت ۳۰۰ میلیارد متر بر ثانیه به آن جا برسد. (هر سال نوری برابر است با ۹۴۶۰۵۲۸۴۰۰۰۰ کیلومتر).

مشاهده و مطالعه بر روی ابَر سیاهچاله ی موجود در مرکز کهکشان ما به این علت حائز اهمیت است که مشخصات قیزیکی عجیب و غریبی دارد و در بعضی نکات قوانین فیزیکی ما را نقض می کند. وزن این سیاهچاله ۴ میلیون برابر وزن خورشید ما می باشد.(وزن خورشید ۱٫۹۸۹E30 kg می باشد). با وجود عظیم الجثه بودن این سیاهچاله، مشاهده ی آن با قوی ترین تلسکوپ جهان نیز بسیار مشکل است. به صورتی که فقط به شکل یک نقطه قابل دید است. اینجاست که تلسکوپ EHT مفید خواهد بود.

در ساخت تلسکوپ EHT در کنار روش های قدیمی در ساخت تلسکوپ، روش های جدیدی نیز آزمایش شدند. مهم ترین وجه تمایز این تلسکوپ با سایر نمونه ها، برخورداری از رزولوشن (وضوح) بالا می باشد. همان طور که قبلاً هم ذکر شد این تلسکوپ در نوع خود عظیم الجثه است. چرا؟ در پاسخ باید گفت که فقط قطر اجزای SPT به کار رفته در این تلسکوپ ۱۰ متر بوده است. وزن آن نیز سرسام آور است؛ ۳۸۰ تن.

Junhan Kim ، یکی از اعضای تیم تحقیقاتی و سازنده ی SPT EHT از دانشگاه آریزونا ، در این باره می گوید:

سیستم طراحی شده بی نقص است و می تواند هر جسم آسمانی را شناسایی کند. بطوری که در محدوده ی استحفاظی آن هیچ جسمی از چشمان EHT در امان نخواهد بود. بی صبرانه منتظر هستم که این پروژه به اتمام برسد.

پاسخ پرسش های اساسی اختر فیزیک در دست این تلسکوپ است که در حال ساخت می باشد. به عنوان مثال ماهیت انرژی تاریک به دست این تلسکوپ یاد شده رمز گشایی می شود. دنیای اختر فیزیک و نجوم آن چنان گسترده است که هر چه از این دست تلسکوپ ها داشته باشیم باز هم کم است. هر روزه شاهد پیشرفت روز افزون این علم هستیم. به امید پیشرفت هر چه بیشتر علم نجوم.